Waar komen religieuze kleding-voorschriften vandaan? Regisseur en journalist Bahram Sadeghi vroeg het aan enkele gelovigen en ik fotografeerde ze in de studio. Publicatie Volkskant Magazine.
Sikhisme
Amrik Singh (53), Harjaspreet Singh (7).
'Als vrome sikhs houden we ons aan de 5 K's, vijf kledingregels die in het Punjabi met de letter K beginnen: kirpan, een kromme dolk; kesh, ongeknipt haar; kara, een metalen polsband, kangha, een houten kam en kachera, het ondergoed. Zowel mannen en vrouwen houden zich aan die regels.
Mijn zoon Harjaspreet is eens in vol ornaat volgens de sikh-traditie naar school geweest. Iedereen vond het prachtig. Maar sinds de aanslagen van 9/11 krijgen we steeds vaker met discriminatie te maken doordat veel mensen ons voor radicale moslims aanzien. Maar wat wil je: we hebben een tulband, lange baarden en een dolk. Buiten India mogen sikhs geen kirpan mee in het vliegtuig nemen. Maar iemand die zich een beetje in het sikh-geloof heeft verdiept, weet dat de kirpan uitsluitend een defensieve functie heeft; alleen als je aangevallen wordt óf als je wilt opkomen voor iemand anders die aangevallen wordt, mag je je kirpan gebruiken. Zo heeft ieder van de 5 K's een bepaalde betekenis.'
Sikhisme
Amrik Singh (53), Harjaspreet Singh (7).
'Als vrome sikhs houden we ons aan de 5 K's, vijf kledingregels die in het Punjabi met de letter K beginnen: kirpan, een kromme dolk; kesh, ongeknipt haar; kara, een metalen polsband, kangha, een houten kam en kachera, het ondergoed. Zowel mannen en vrouwen houden zich aan die regels.
Mijn zoon Harjaspreet is eens in vol ornaat volgens de sikh-traditie naar school geweest. Iedereen vond het prachtig. Maar sinds de aanslagen van 9/11 krijgen we steeds vaker met discriminatie te maken doordat veel mensen ons voor radicale moslims aanzien. Maar wat wil je: we hebben een tulband, lange baarden en een dolk. Buiten India mogen sikhs geen kirpan mee in het vliegtuig nemen. Maar iemand die zich een beetje in het sikh-geloof heeft verdiept, weet dat de kirpan uitsluitend een defensieve functie heeft; alleen als je aangevallen wordt óf als je wilt opkomen voor iemand anders die aangevallen wordt, mag je je kirpan gebruiken. Zo heeft ieder van de 5 K's een bepaalde betekenis.'
Hare Krishna
Janakinatha Dasa (62)
'Als praktiserend aanhanger van de Hare Krishna-beweging draag ik bijna altijd de traditionele kleding. Maar het is geen verplichting. De devotionele kleding - kurta, een shirt; chadder, een sjaal en dhoti, een lap stof van 4,5 meter die op kunstige wijze rond het onderlichaam gedrapeerd wordt - draag ik bij presentaties, voordrachten of als ik anderszins onze traditie vertegenwoordig. Maar als het regent of koud is, zoals nu, ga ik even makkelijk zonder traditionele kleding op pad.
De mannen dragen twee kleuren: oranje en wit. Oranje betekent dat je ongetrouwd bent en celibatair leeft. Wit betekent dat je getrouwd bent of wilt trouwen. Oranje is in onze traditie ook de kleur van de dood, maatschappelijk dood. Daarom ben ik nu minder bij het maatschappelijk gebeuren betrokken dan voorheen, tenzij het op een of andere manier betrekking heeft op het uitdragen van ons gedachtegoed. De essentie van mijn bestaan is dan ook het vergaren, doorgeven en in de praktijk brengen van spirituele kennis.
Janakinatha Dasa (62)
'Als praktiserend aanhanger van de Hare Krishna-beweging draag ik bijna altijd de traditionele kleding. Maar het is geen verplichting. De devotionele kleding - kurta, een shirt; chadder, een sjaal en dhoti, een lap stof van 4,5 meter die op kunstige wijze rond het onderlichaam gedrapeerd wordt - draag ik bij presentaties, voordrachten of als ik anderszins onze traditie vertegenwoordig. Maar als het regent of koud is, zoals nu, ga ik even makkelijk zonder traditionele kleding op pad.
De mannen dragen twee kleuren: oranje en wit. Oranje betekent dat je ongetrouwd bent en celibatair leeft. Wit betekent dat je getrouwd bent of wilt trouwen. Oranje is in onze traditie ook de kleur van de dood, maatschappelijk dood. Daarom ben ik nu minder bij het maatschappelijk gebeuren betrokken dan voorheen, tenzij het op een of andere manier betrekking heeft op het uitdragen van ons gedachtegoed. De essentie van mijn bestaan is dan ook het vergaren, doorgeven en in de praktijk brengen van spirituele kennis.
Jodendom
Zimri (links, 34 jaar), Liat (27). Achternamen bij redactie bekend. Zimri: 'Naast mijn keppel en baard draag ik ook de tsitsit, het gebedskleed met de kenmerkende witte 'draden' die bij de meeste orthodoxe joden onder de jas of het overhemd uitkomen. Maar deze zijn nu niet te zien, want ik draag mijn tsitsit onder mijn kleding. Ik heb ook donker haar met een donkere keppel en een bescheiden baard. Dus dat valt alles bij elkaar niet echt op. Orthodoxe joodse mannen mogen hun baard en de zijkanten van hun hoofd niet scheren. Maar over de lengte van de baard en de pijpenkrullen, pejes, verschillen de rabbijnen van mening. Donker pak, wit hemd en hoed zijn niet verplicht.'
Liat: 'Vanaf de eerste dag na mijn huwelijk draag ik een sjeitel, een pruik. In het begin voelde mijn sjeitel als een spijkerbroek die net uit de wasmachine kwam: het zat te strak. Maar ondertussen voelt het als een stuk van mijzelf. De gedachte erachter spreekt me aan en daarom draag ik het; de sjeitel straalt uit dat ik niet meer beschikbaar ben voor anderen en ook dat ik, nu ik als getrouwde vrouw intiem ben geweest met mijn man, geen natuurlijke bescheidenheid en onbevangenheid meer heb. De sjeitel is de compensatie voor het 'verlies' van die twee eigenschappen en symboliseert mijn innerlijke terughoudendheid als getrouwde vrouw. Daarnaast bedek ik mijn armen tot net over de ellenboog, draag ik een rok tot net over de knie, bedek ik mijn bovenlichaam tot en met het sleutelbeen en zie je mijn enkels niet.'
Zimri (links, 34 jaar), Liat (27). Achternamen bij redactie bekend. Zimri: 'Naast mijn keppel en baard draag ik ook de tsitsit, het gebedskleed met de kenmerkende witte 'draden' die bij de meeste orthodoxe joden onder de jas of het overhemd uitkomen. Maar deze zijn nu niet te zien, want ik draag mijn tsitsit onder mijn kleding. Ik heb ook donker haar met een donkere keppel en een bescheiden baard. Dus dat valt alles bij elkaar niet echt op. Orthodoxe joodse mannen mogen hun baard en de zijkanten van hun hoofd niet scheren. Maar over de lengte van de baard en de pijpenkrullen, pejes, verschillen de rabbijnen van mening. Donker pak, wit hemd en hoed zijn niet verplicht.'
Liat: 'Vanaf de eerste dag na mijn huwelijk draag ik een sjeitel, een pruik. In het begin voelde mijn sjeitel als een spijkerbroek die net uit de wasmachine kwam: het zat te strak. Maar ondertussen voelt het als een stuk van mijzelf. De gedachte erachter spreekt me aan en daarom draag ik het; de sjeitel straalt uit dat ik niet meer beschikbaar ben voor anderen en ook dat ik, nu ik als getrouwde vrouw intiem ben geweest met mijn man, geen natuurlijke bescheidenheid en onbevangenheid meer heb. De sjeitel is de compensatie voor het 'verlies' van die twee eigenschappen en symboliseert mijn innerlijke terughoudendheid als getrouwde vrouw. Daarnaast bedek ik mijn armen tot net over de ellenboog, draag ik een rok tot net over de knie, bedek ik mijn bovenlichaam tot en met het sleutelbeen en zie je mijn enkels niet.'
Islam
Ikram Aqantos (22)
'Ik ben altijd al met mode en kleding bezig geweest. Het was zo rond mijn 15de dat ik steeds vaker meisjes zag die een hoofddoek droegen; ik vroeg me af wat de achtergrond daarvan was. Toen ben ik me daarin gaan verdiepen en ik besloot na een tijdje zelf ook een hoofddoek te gaan dragen. De eerste keer was heel spannend. Het was het Suikerfeest; ik had de hele dag met een vriendin in de stad rondgelopen en heel veel sjaals uitgeprobeerd. Uiteindelijk kwam ik met een, vind ik nu, afgrijselijk zijden niemendalletje thuis. Maar ik was zo trots! Eindelijk kon ik mijn geloof in de praktijk brengen. Ik had niets tegen mijn ouders gezegd want ik wilde me niet door hen laten beïnvloeden, positief noch negatief. Toen ze mij met hoofddoek zagen, waren ze blij verrast maar ook sceptisch: 'Weet je wel zeker dat je een hoofddoek wil dragen? Want het gaat wel om je geloof, hè? Het is geen spelletje.'
De volgende dag op school was ook spannend. Iedereen kende me van mijn lange bruine krullen en modieuze kleding en nu liep ik, weliswaar nog altijd modieus, maar toch zedig rond met mijn hoofddoek. Gelukkig reageerde iedereen positief, zowel moslims als niet-moslims. Maar sommigen dachten toen ook dat ik het niet lang zou volhouden. Om eerlijk te zijn, heb ik zo af en toe momenten van zwakte; dan zie ik een mooie jurk die ik zou willen dragen. Maar dat kan niet, want het gaat niet alleen om je hoofddoek; de rest van je kleding moet ook netjes, zedig en bescheiden zijn.
Ikram Aqantos (22)
'Ik ben altijd al met mode en kleding bezig geweest. Het was zo rond mijn 15de dat ik steeds vaker meisjes zag die een hoofddoek droegen; ik vroeg me af wat de achtergrond daarvan was. Toen ben ik me daarin gaan verdiepen en ik besloot na een tijdje zelf ook een hoofddoek te gaan dragen. De eerste keer was heel spannend. Het was het Suikerfeest; ik had de hele dag met een vriendin in de stad rondgelopen en heel veel sjaals uitgeprobeerd. Uiteindelijk kwam ik met een, vind ik nu, afgrijselijk zijden niemendalletje thuis. Maar ik was zo trots! Eindelijk kon ik mijn geloof in de praktijk brengen. Ik had niets tegen mijn ouders gezegd want ik wilde me niet door hen laten beïnvloeden, positief noch negatief. Toen ze mij met hoofddoek zagen, waren ze blij verrast maar ook sceptisch: 'Weet je wel zeker dat je een hoofddoek wil dragen? Want het gaat wel om je geloof, hè? Het is geen spelletje.'
De volgende dag op school was ook spannend. Iedereen kende me van mijn lange bruine krullen en modieuze kleding en nu liep ik, weliswaar nog altijd modieus, maar toch zedig rond met mijn hoofddoek. Gelukkig reageerde iedereen positief, zowel moslims als niet-moslims. Maar sommigen dachten toen ook dat ik het niet lang zou volhouden. Om eerlijk te zijn, heb ik zo af en toe momenten van zwakte; dan zie ik een mooie jurk die ik zou willen dragen. Maar dat kan niet, want het gaat niet alleen om je hoofddoek; de rest van je kleding moet ook netjes, zedig en bescheiden zijn.
geloof
Volkskrant Magazine, 2017
Volkskrant Magazine, 2017
Erik Smits (Woudrichem, 1973), studeerde af aan de fotoacademie Amsterdam in 2006 en werkt sindsdien voornamelijk als portretfotograaf voor diverse opdrachtgevers.
Opdrachtgevers zijn o.a.: Volkskrant, Het Parool, Kessels Kramer, Volkskrant Magazine, AD Magazine, Roorda, Les enfants terribles, PS van de Week, De Morgen, Toffey, BNN/VARA, ZB, het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de Belastingdienst, Vice, MVRDV, Runnersworld, Rijksmuseum, Erasmus MC, T-Mobile, Anomaly, BPD, TM Produkties.
Opdrachtgevers zijn o.a.: Volkskrant, Het Parool, Kessels Kramer, Volkskrant Magazine, AD Magazine, Roorda, Les enfants terribles, PS van de Week, De Morgen, Toffey, BNN/VARA, ZB, het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de Belastingdienst, Vice, MVRDV, Runnersworld, Rijksmuseum, Erasmus MC, T-Mobile, Anomaly, BPD, TM Produkties.